Naast de Amsterdamse Brandweer haalt Leen Schaap in Brand in Amsterdam ook andere binnen- en buitenlandse overheidsinstanties aan, waar soortgelijke situaties spelen. Al is er maar de helft van waar dan blijft het onvoorstelbaar dat het nog steeds bestaat. Inmiddels weet ik dat dergelijke situaties niet exclusief voor overheidsorganisaties gelden.
De belangrijkste les van Brand in Amsterdam is mijns inziens hoe dergelijke situaties ontstaan. Het begint met het wegkijken of zelfs meedoen van het management aan ogenschijnlijke humoristische opmerkingen of streken. Die als je het nuchter bekijkt ronduit kwetsend en of discriminerend zijn. Neem het voorbeeld van een allochtoon die door zijn collega's maar voor het gemak Ger genoemd wordt. Maar zodra er iets voorvalt roepen ze NEE-Ger. Wat een lol en wat vernederend. Let wel, het management en bestuur stond erbij te lachen en werd afgedaan als typische Amsterdamse humor.
Dergelijke situaties vormen het begin van een onzichtbare macht binnen je organisatie. Ik heb in heel veel bedrijven mee mogen kijken en gewerkt en nu ik erop terugkijk moet ik concluderen dat bij menige organisatie een dergelijke situatie voorkwam. Vaak wordt het afgedaan als een incident. De auteur, Leen Schaap, laat je haarfijn zien dat dergelijke 'incidenten' het begin zijn van onwenselijke situaties. Deze kunnen uiteindelijk leiden tot ongewenste machtsblokken die iedere ontwikkeling dwarsbomen.
Brand in Amsterdam is een boeiend boek dat je aan het denken zet omtrent wat er elke dag om je heen gebeurt. Als manager is een van je taken een veilige werkomgeving te creëren en te behouden, dat geldt ook voor een mentale omgeving.
Het boek is zeker geen klaagzang van de auteur of een poging om zijn gelijk te halen. Het geeft een mooie kijk in organisaties waar de machtsstructuur totaal ontwricht is en hoe lastig het is om daar verandering in te krijgen.
Over Eric van Arendonk
Eric van Arendonk RM is docent Commerciële Economie bij de Hogeschool Utrecht (HU), auteur van Neuromarketing en zelfstandig marketingadviseur.