Het was even wennen. Geen afgeladen De Rode Hoed in Amsterdam, maar een webinar, in goede banen geleid door host en dagvoorzitter Ronnie Overgoor. Als een soort discjockey introduceerde hij de genomineerde auteurs, die hij op Zoom één voor één tevoorschijn toverde voor twee interviewsessies. De uitreiking van de prijs voor het Managementboek van het Jaar 2020 kende een heel eigen dynamiek. Het was niet anders: de coronacrisis gooide roet in het eten. Zoals de hele samenleving op dit moment met een nieuwe werkelijkheid te maken heeft, zag ook Managementboek zich genoodzaakt te improviseren, al zei directeur Philip van Coevorden er wel meteen bij dat de terugkeer naar De Rode Hoed dan maar volgend jaar moet plaatsvinden. Het eigen Managementboekengala is toch het hoogtepunt van het jaar voor deze niche van het boekenvak.
De C van corona
De coronacrisis en de bijbehorende ongemakken waren natuurlijk ook het belangrijkste onderwerp tijdens de interviews. Volkskrant-journalist Huib Modderkolk, genomineerd voor zijn boek Het is oorlog maar niemand die het ziet, over alle bedreigingen van de digitale wereld, was met zichtbare tegenzin ingelogd op Zoom: het ineens zo populaire vergaderplatform mag dan gratis en gebruiksvriendelijk zijn, het bedrijf is niet echt zorgvuldig met de data die de gebruikers achterlaten. En dat is nu juist een van de waarschuwingen die Modderkolk in zijn veelgeprezen boek (‘Het leest als een thriller’, zei ook Ronnie Overgoor) geeft. Het boek dat bergbeklimster Katja Staartjes maakte samen met Menno Boermans, Topteams – samen bergen verzetten, raakt ook aan de huidige crisis. In de parallellen die Staartjes ziet tussen bergbeklimmen en het leiden van organisaties gaat het nadrukkelijk ook over de extreme situaties waarin je kunt terechtkomen. En dan is angst helemaal geen slechte raadgever, zei Staartjes. ‘Het beste dat je op zo’n moment kunt doen, zowel tijdens een moeilijke beklimming als in het bedrijfsleven, is even stilstaan en goed nadenken over de volgende stap die je moet zetten. Je moet rustig blijven, zorgen dat je samen de juiste beslissing neemt en vertrouwen houden. Je hoeft niet altijd de top in gedachten te houden, op zo’n moment gaat het vooral om de volgende stap.’
Aanpassen aan de nieuwe situatie
De andere drie genomineerde auteurs raken eerder aan de crisis op langere termijn, hoewel Jo Caudron, schrijver van De wereld is rond, over de perfecte storm die de mondialisering en de technologische ontwikkelingen veroorzaken, terecht opmerkte dat zijn scenario voor 2030 door de coronacrisis misschien wel dichterbij is gekomen dan hij ooit kon vermoeden. Het grote gevecht, het boek van Jeroen Smit over opkomst en ondergang van Unilever-topman Paul Polman, gaat in feite ook over de verantwoordelijkheid die grote ondernemingen in deze tijd moeten nemen. De bewoordingen van Ronnie Overgoor, dat het een boek is over het gevecht om de ziel van het kapitalisme, gingen Smit misschien iets te ver, maar dat bedrijven iets moeten doen op het gebied van duurzaamheid staat voor hem als een paal boven water. ‘Dit is het eerste boek waarin ik zelf ook stelling heb genomen. En dat vond ik best eng’, erkende hij. De laatste genomineerde, Hans Wopereis, de enige die tijdens het webinar plaats had genomen voor zijn boekenkast, doet met zijn boek Bezieling werkt haast een moreel appel: hij vindt dat bezieling, de reden waarvoor je ’s ochtends uit bed stapt, leidend zou moeten zijn bij alle keuzes die je in je werkende leven maakt. ‘Alle organisaties en groepen mensen zouden dienstbaar moeten zijn aan de maatschappij. Naar mijn mening ontbreekt die universele waarde bij te veel organisaties.’
Woord van de jury
En toen verscheen Peter de Roode in beeld, voorzitter van de jury. Hij las geen uitgebreid juryrapport voor, zoals we gewend zijn, maar kwam snel tot de kern: de jury kende de prijs voor het Managementboek van het Jaar 2020 toe aan Jo Caudron voor zijn boek De wereld is rond. Caudron, in 1994 de eerste die in België een webagency opzette, liet tegen de digitale achtergrond die hij had geïnstalleerd een spetterend vuurwerk ontsteken. Zijn vrouw kwam nog snel de trap opstormen met een fles champagne en twee glazen. ‘Ik had het totaal niet verwacht’, zei hij naderhand. ‘Ik had me inderdaad wel voorbereid, dat leek mij wel zo professioneel. Zeker in deze tijd moeten wij ons aanpassen aan de situatie.’
Het is een welkome onderscheiding, vervolgde Caudron. ‘Zeker in België is het heel goed ontvangen. Niet alleen bij mensen die het uit professionele overwegingen lezen, maar ook bij gewone lezers. Voor de quarantaine gaf ik toch al snel drie of vier lezingen per week. Twee weken voordat België in lockdown ging, kwam de Engelstalige editie uit. Het is jammer dat we de promotie voor dat boek hebben moeten stilleggen. Hopelijk dat deze prijs ervoor zorgt dat de aandacht in Nederland ook zal toenemen.’
Kijk de gesprekken en bekendmaking integraal terug
Over Hans van der Klis
Hans van der Klis is freelance journalist. Hij schrijft regelmatig artikelen voor Managementboek.
